Gminy wchodzące w skład „Partnerstwa Północnej Jury” mierzą się z podobnymi wyzwaniami społecznymi. Należą do nich m.in: zwiększanie się liczby ludności w wieku senioralnym ( powyżej 60 roku życia).
Zarówno władze lokalne, jak i organizacje pozarządowe starają się rozwijać ofertę kierowaną do seniorów. W gminie Olsztyn regularnie organizowane są wycieczki i spotkania integracyjne dla seniorów. W 2022 roku tutejszy Ośrodek Pomocy Społecznej wziął udział w rządowym programie „Korpus Wsparcia Seniorów”, dzięki czemu wyposażono osoby starsze w opaski pozwalające wezwać pomoc w sytuacji zagrożenia. Na obszarze „Partnerstwa Północnej Jury” działają domy „Senior+”. Tego typu klub seniora, oferujący opiekę dzienną w dni powszednie, działa np. w Przyrowie i Drochlinie (gmina Lelów). Od 2011 roku w Janowie działa Jurajski Klub Seniora, który organizuje między innymi szkolenia i wycieczki dla osób starszych. W miejscowości Moczydło położonej w gminie Niegowa otwarto dom seniora. Powstał on w budynku dawnej szkoły, co jest wymowną ilustracją przemian demograficznych, jakie dokonują się na obszarze „Partnerstwa Północnej Jury”. Gmina Poraj uczestniczy w ogólnopolskim programie „Gmina Przyjazna Seniorom”. W jego ramach wydawane są Karty Seniora, które uprawniają do zniżek na różne usługi oferowane przez miejscowe instytucje i firmy. W gminie Koziegłowy działa prężne Stowarzyszenie Emerytów i Rencistów. Każdego miesiąca organizuje ono imprezy dla seniorów, w tym liczne atrakcyjne wycieczki i spotkania integracyjne. Bardzo bogatą ofertę dla seniorów ma również Żarecki Klub Seniora „Barwy jesieni”. Podsumowując analizę oferty dla seniorów na obszarze „Partnerstwa Północnej Jury” można stwierdzić, że podejmowane są liczne wysiłki, by przeciwdziałać wykluczeniu społecznemu osób starszych. Potrzebne jest jednak więcej tego typu działań. Wynika to z rosnącej liczby osób w wieku senioralnym oraz ze specyfiki obszarów wiejskich. Usługi zdrowotne czy oferta czasu wolnego dostępne są zazwyczaj w centrum gminy. Brakuje ich w mniejszych miejscowościach, co jest istotnym utrudnieniem dla osób starszych, których mobilność jest ograniczona.
Wydłużanie życia przedstawicieli najstarszego pokolenia samo w sobie nie jest oczywiście problemem. Kłopotów dostarcza brak odpowiedniej oferty dla seniorów oraz zagrożenie ich wykluczeniem z życia społecznego. W związku ze starzeniem się społeczeństwa potrzebne są działania aktywizujące seniorów (powyżej 60 roku życia) oraz wsparcie organizacji działających na ich rzecz.
W Strategii Rozwoju Lokalnego przez społeczność na lata 2023- 2027 Stowarzyszenie PPJ zdefiniowało przedsięwzięcia i działania, które również mają być skierowane dla przedstawicieli najstarszego pokolenia.
Przeprowadzona przez LGD „Partnerstwo Północnej Jury” diagnoza wykazała, że konieczne jest przeciwdziałanie następstwom m.in problemów demograficznych. Jednym z przedsięwzięć celowanych na wsparcie senioralne jest Przedsięwzięcie 3.2. Oddolne inicjatywy aktywizujące osoby zagrożone wykluczeniem społecznym. Odbiorcami działań w grantach mogą być osoby w niekorzystnej sytuacji życiowej. Zgodnie z wynikami diagnozy przeprowadzonej przez „Partnerstwo Północnej Jury” wsparcie powinno być w szczególności kierowane do m.in. seniorów. Planowane działania będą polegały m.in.
• na aktywizacji społecznej,
• rozwijaniu kompetencji społecznych i zainteresowań,
• aktywnych sposobów spędzania czasu wolnego,
• budowaniu więzi społecznych, wspieranie integracji społecznej;
• wsparcie psychologiczne,
• budowanie więzi sąsiedzkich,
• działania na rzecz wyrównywania deficytów społecznych,
• warsztaty wspierające rozwój kompetencji miękkich,
• działania na rzecz aktywizacji społeczności lokalnych,
• budowanie postaw obywatelskich oraz prospołecznych w tym rozwijające wolontariat,
• działania zapobiegające wykluczeniu cyfrowemu,
• animacja współpracy instytucji działających na danym obszarze objętym LGD,
• zajęcia z zakresu mediacji, rozwiązywania konfliktów w rodzinie, czy w środowisku sąsiedzkim, środowiskowe działania o charakterze informacyjnym.
Działania podejmowane w ramach operacji partnerskich zostaną wsparte przez dodatkowe inicjatywy w zakresie aktywizacji i włączenia seniorów podejmowane przez LGD. Zamysłem stowarzyszenia jest wspieranie partycypacji publicznej seniorów i włączanie ich w procesy decyzyjne w gminach i sołectwach. Z tego względu zrealizowany zostanie projekt promujący istniejące i wspierające powstawanie nowych Rad Seniorów na obszarze LSR. Lokalna Grupa Działania „Partnerstwo Północnej Jury” podejmie próbę pozyskania dodatkowych środków na ten cel poprzez udział w konkursie dotacyjnym w ramach realizacji rządowego Programu wieloletniego na rzecz Osób Starszych „Aktywni+”. Proponowane działania wprost wpisują się w jeden z priorytetów tego programu: Partycypacja społeczna, która przyczynia się do wzmocnienie samoorganizacji środowiska osób starszych oraz zwiększenia wpływu osób starszych na decyzje dotyczące warunków życia obywateli.
Zdiagnozowane problemy osób w niekorzystnej sytuacji ( m.in. seniorów) nie mogą zostać rozwiązane poprzez pojedyncze, punktowe interwencje. Lokalna Grupa Działania „Partnerstwo Północnej Jury” dąży do budowania potencjału lokalnej społeczności do działań długofalowych, przynoszących efekty w dłuższej perspektywie czasowej. Z tego względu podjęto decyzję, że oprócz wsparcia konkretnych działań kierowanych do osób w niekorzystnej sytuacji, konieczne jest rozwijanie sieci współpracy, która będzie miała zdolność do podejmowania kolejnych, samodzielnych działań w przyszłości. Na osiągnięcie tego celu nakierowane jest przedsięwzięcie 3.4. Wsparcie podmiotów działających na rzecz osób w niekorzystnej sytuacji, w ramach którego możliwe będzie zakupienie lub modernizacja wyposażenia potrzebnego do podejmowania działań kierowanych m.in. do seniorów
Przedsięwzięcie 3.4. zaplanowane zostało tak, by generowało jak największą wartość dodaną. Potencjał organizacji pozarządowych zostanie zwiększony nie tylko przez ich doposażenie, ale także przez wzmocnienie ich potencjału do współpracy z innymi podmiotami z obszaru LSR. Wsparcie będzie udzielane jedynie na realizację operacji w partnerstwie, a więc operacji realizowanych przez co najmniej dwa podmioty z obszaru LSR.
Artykuł opracowany w ramach realizacji Planu Komunikacji na lata 2023-2027 przez Parnerstwo Północnej Jury.
Plakat autorstwa freepik.com