Czeska dysydenta Petruška Šustrová była gościem specjalnym wernisażu wystawy pt. „Przekaz z ludzką twarzą. Historia polsko-czeskiej Solidarności” uroczyście otwartej w dniu 7 listopada w Urzędzie Miasta i Gminy w Żarkach.

Wystawa jest przygotowana przez Czeskie Centrum w Warszawie wraz z Instytutem Polskim w Pradze we współpracy z czeskimi historykami. Wystawę zorganizowano z okazji 20. rocznicy upadku żelaznej kurtyny. Wystawa przedstawia zdjęcia dokumentalne i historię  dysydentów, członków KSS (Komitet Samoobrony Społecznej) – Komitetu Obrony Robotników i Karty 77.  W żareckim magistracie wystawę można oglądać do 5 grudnia.

- Wielkim honorem jest to, że ktoś chce słuchać tego, co mam do przekazania – powiedziała na początku spotkania do licznie zgromadzoną na sali sesyjnej widowni Petruška Šustrová, dysydentka, publicystka, wiceminister spraw zagranicznych, sygnatariuszka Karty 77. - Jak nadeszła wolność wiele osób pomyślało i nadal myśli, że wszystko teraz wolno. Moim zdaniem nie ma wolności bez obowiązków.
W czasie spotkania Petruška Šustrová odpowiadała na pytania osób, które znalazły czas, aby wziąć udział w otwarciu wystawy. Pytano o czasy minione m.in. przyczyny ruchu dysydenckiego w Czechosłowacji, początki współpracy między polskimi i czechosłowackim dysydentami, relacje między państwem, a kościołem, ustawę lustracyjną. Zainteresowaniem cieszyły się również sprawy związane z prowadzeniem euro w Czechach, obecna sytuacją polityczną w Czechach.
- Jeśli ktoś miał ochotę łamać prawa człowieka w czasach rządów komunistów, to nie ma prawa teraz rządzić. Nasze przepisy lustracyjne nie dają możliwości zajmowania funkcji publicznych osobom, który były związane z dawnym reżimem – mówiła dysydentka. – W Polsce zrobiono inaczej. Składa się oświadczenie. Ale jeśli ktoś nauczył się kłamać dawniej, to dlaczego teraz mam mówić prawdę? Nam w Czechach lustracja chyba trochę lepiej wyszła.
W spotkaniu wzięli udział: konsul honorowy Republiki Czeskiej Jarosław Krykwiński, dyrektor Czeskiego Centrum Pavla Foglová, przewodniczący Rady Powiatu Myszkowskiego Marian Szczerbak, przewodnicząca Rady Miejskiej w Żarkach Stanisława Nowak.
- Dziękuję bardzo za miłe spotkanie, za wspomnienia z czasów, które wielu z nas pamięta. Dzisiaj podróżujemy po Europie mając tylko dowód w kieszeni, a jeszcze 25 lat temu otrzymanie paszportu było marzeniem wielu osób – powiedział burmistrz Żarek Klemens Podlejski wręczając kwiaty na zakończenie spotkania.

Kilka słów o wystawie

Na wystawie pokazane są znane na całym świecie fotografie, jak i mniej popularne zdjęcia dokumentalne. Na fotografiach, na przykład ze spotkania czeskich, słowackich i polskich dysydentów w Karkonoszach, możemy zobaczyć Václava Havla, Lecha Wałęsę, księcia Karla Schwarzenberga, Petra Uhla, Adama Michnika, Jacka Kuronia, Václava Bendę, Stanislava Devátego, Martę Kubišovou, Annę Šabatovou, Jaroslava Šabata, Jiřígo Němca, Jiřígo Dienstbiera, Antoniego Macierewicza, Ladislava Hejdánka, Vlastimila Třešňáka, Zbigniewa Romaszewskiego, Annę Kowalską, Piotra Naimskiego i wielu innych. Wystawa, a przede wszystkim opisane tutaj historie, są świadectwem losu ludzi, którzy nie bali się sprzeciwić ówczesnemu reżimowi komunistycznemu i publicznie zadeklarować swoje przekonania. Wystawa ma wartość nie tylko historyczną, ma za zadanie przemówić również do młodego pokolenia.

Petruška Šustrová – życiorys

Czechosłowacka dysydentka, czeska tłumaczka i publicystka, polityk.
Studiowała na Wydziale Filozofii Uniwersytetu Karola w Pradze, jednak z powodów politycznych nie ukończyła studiów. W 1969 aresztowano ją, osądzono i skazano na dwa lata pozbawienia wolności za udział w Ruchu Młodzieży Rewolucyjnej (czes. Hnutí revoluční mládeže), w którym działali również Jaroslav Bašta i Petr Uhl. Po wyjściu z więzienia pracowała jako urzędniczka na poczcie oraz sprzątaczka.

W 1976 podpisała się pod Kartą 77. Trzy lata później przystąpiła do Komitetu Obrony Niesprawiedliwie Prześladowanych (Výbor na obranu nespravedlivě stíhaných, VONS). W 1985 została jednym z trzech rzeczników Karty 77. Dwa lata później podjęła współpracę z redakcją pisma samizdatowego "Střední Evropa".

Po obaleniu systemu komunistycznego w Czechosłowacji pełniła obowiązki federalnego wiceministra spraw wewnętrznych – zajmowała się m.in. rozliczeniem działalności służb w komunistycznym państwie. Miała swój udział w opracowaniu ustawy lustracyjnej. Podjęła pracę dziennikarki, od 1992 publikowała m.in. w "Lidových novinach".

Obecnie zajmuje się tłumaczeniami, głównie z języka angielskiego i polskiego. Jest członkiem Rady Programowej Forum Polsko-Czeskiego[1]. W 2008 Senat Republiki Czeskiej wybrał ją na członka Rady Urzędu Badania Reżimów Totalitarnych (Rada Ústavu pro studium totalitních režimů; Rada ÚSTR). W 2004 została odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej.

Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Petru%C5%A1ka_%C5%A0ustrov%C3%A1

 (przygotowała: Katarzyna Kulińska-Pluta, fot. Magdalena Brzegowska)