Dzisiaj (27 styczeń) w Bytomiu ma miejsce inauguracja projektu pt. Opowieści Nieobecnych audioprzewodniki po miastach Województwa Śląskiego. Każdy z nas już dzisiaj może pod adresem www.opowiescinieobecnych.org znaleźć historię o żydowskim świecie w Żarkach, który istniał na tych ziemiach przez kilka stuleci.

Opowieści Nieobecnych jest to seria audioprzewodników po dziedzictwie żydowskim w 11 miastach Województwa Śląskiego, stworzona przez Fundację Brama Cukermana z Będzina. Pomysłodawcami i głównymi autorami projektu są Karolina i Piotr Jakoweńko - założyciele i członkowie Fundacji Brama Cukermana z Będzina. Fundacja zajmuje się ochroną i popularyzacją dziedzictwa żydowskiego na terenie Będzina i Województwa Śląskiego, a także prowadzi szereg przedsięwzięć badawczych i edukacyjnych związanych z historią i dziedzictwem żydowskim.

- Żarki znalazły się w towarzystwie takich miast, jak Będzin, Bytom, Chorzów, Czeladź, Dąbrowa Górnicza,  Gliwice, Katowice, Sosnowiec, Zabrze. Projekt jest współfinansowany przez Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego. Dotację pozyskała  Brama Cukermana i ona realizowała projekt – informuje burmistrz Żarek Klemens Podlejski. – My skorzystaliśmy na tym, iż jesteśmy promowani i dzięki zamieszczeniu audio przewodników na stronie internetowej i każdy może je wysłuchać.

To prawdopodobnie jedyny taki szlak w Polsce, który poprzez audioprzewodniki opowiada historię lokalnych społeczności żydowskich. Powstały aż 64 utwory opowiadające o historii i dziedzictwie Żydów w miastach Górnego Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego. To monumentalne, wielogodzinne słuchowisko jest w całości dostępne na stronie internetowej www.opowiescinieobecnych.org. Wszystkich utworów można słuchać „online” lub pobrać na swój odtwarzacz mp3 by następnie udać się na spacer, po: Będzinie, Bytomiu, Chorzowie, Czeladzi, Dąbrowie Górniczej, Gliwicach, Katowicach, Sosnowcu, Zabrzu oraz Żarkach. Wszystkie audioprzewodniki udostępnione są na licencji Creative Commons czyli całkowicie bezpłatnie.

Prace na audioprzewodnikami trwały ponad pół roku. W ten projekt zaangażowanych było w sumie 16 osób, wśród których znaleźli się naukowcy, badacze historii Żydów, a także muzycy i artyści. Ważną częścią słuchowisk jest specjalnie stworzona, przez Raphaela Rogińskiego, ścieżka dźwiękowa nawiązująca do tradycyjnej muzyki żydowskiej. Głosu do audioprzewodników użyczył Michał Majnicz - utalentowany aktor, młodego pokolenia, na co dzień występujący na deskach Teatru Polskiego we Wrocławiu. Po powstania audioprzewodników przyczynił się Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego oraz kilkanaście urzędów miast i instytucji kultury.

- Wiedza o historii lokalnej jest kluczowa dla prawdziwego zrozumienia miejsca w jakim żyjemy. Tak naprawdę dzieje naszych miast są dużo bardziej skomplikowane i wielokulturowe niż uczono nas w szkole. Zapewne dlatego tak niewielu z nas ma świadomość w jak dużym stopniu nasz region współtworzyli Żydzi – przekonuje Karolina Jakoweńko, pomysłodawczyni projektu.  – Opowieści nieobecnych to historie o żydowskim świecie, który istniał na tych ziemiach przez kilka stuleci. Wielowiekowa chrześcijańsko-żydowska koegzystencja została przerwana w latach 30-tych XX wieku. Ten projekt, w swoim wymiarze edukacyjnym, jest jedną z bardzo wielu, mozolnych prób przywracania i podtrzymywania pamięci o naszych dawnych sąsiadach.

Jak wysłuchać OPOWIEŚCI NIEOBECNYCH?
1. Należy wejść na stronę internetową - www.opowiescinieobecnych.org gdzie znajdują się wszystkie audioprzewodniki.
2. Następnie wybrać miasto oraz przystanek i odsłuchać utworów online lub najlepiej pobrać je na swój komputer, telefon, przenośny odtwarzacz mp3, aby następnie wyruszyć na zwiedzanie miasta, ze słuchawkami na uszach, szlakiem OPOWIEŚCI NIEOBECNYCH.

Autorzy tekstów:
Robert Brzostowski, Magdalena Cyankiewicz, Krzysztof Gwóźdź, Jarosław Krajniewski, Katarzyna Kulińska-Pluta, Zofia Kusztal, Wojciech Mszyca, Grzegorz Onyszko, Joanna Tokaj, Dariusz Walerjański., Lektor: Michał Majnicz, Muzyka: Raphael Rogiński, Podkłady dźwiękowe: Paweł Kulczyński, Reżyseria dźwięku: Tomasz Kramarczyk, Redakcja tekstów: Paweł Sarna, Piotr Jakoweńko


Projekt objęty mecenatem miast:
Będzin, Bytom, Chorzów, Czeladź, Dąbrowa Górnicza,  Gliwice, Katowice, Sosnowiec, Zabrze oraz Żarki

Partnerzy:
Katowice Miasto Ogrodów, Tarnogórska Fundacja Kultury i Sztuki, Centrum Sztuki Współczesnej Kronika, Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma, Muzeum Miejskie „Sztygarka” w Dąbrowie Górniczej, Muzeum Saturn w Czeladzi, Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury w Żarkach

Patroni Medialni:
Polskie Radio Katowice, TVP Katowice, Instytucja Filmowa- Silesia Film, Muzeum Historii Żydów Polskich, Midrasz, Tygodnik Powszechny, Wirtualny Sztetl, Local Heroes, Neurokultura