Niewielki fragment terenu od miejscowości Żarki po osadę Jaworznik nosi nazwę Kuesty Jurajskiej. Jest to charakterystyczny odcinek progu skalnego (zwanego kuestą), ciągnącego się od Kluczy koło Olkusza aż po Częstochowę. Ta naturalna forma rzeźby terenu powstała w wyniku zróżnicowanej odporności na niszczenie warstw skalnych, nieznacznie nachylonych w jednym kierunku (zobacz rysunek). Jej wysokość względna wynosi koło Żarek 70m. Krawędź kuesty sięgającą do 390 m n.p.m. budują twarde wapienie jury górnej. Ku południowemu zachodowi próg opada stromo do pradoliny Warty, wyciętej w miękkich iłach i mułowcach jury środkowej. W przeciwnym kierunku - wśród pól Wyżyny Częstochowskiej - można dostrzec wierzchołki jurajskich skałek w Łutowcu.

Kuesta jest jednym z najlepszych punktów widokowych całej Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Od wieków przyciąga podróżnych rozległym widokiem na pradolinę Warty. Od kilku lat zwabia także paralotniarzy, których kusi korzystną ekspozycją stoku na zachodnie wiatry.

Wapienne podłoże Wyżyny Częstochowskiej sprawia, że wody opadowe uciekają w głąb ziemi kanałami krasowymi. Z tego powodu sieć rzeczna na obszarze gmin jurajskich jest słabo rozwinięta. Na powierzchni terenu woda pojawia się dopiero pod kuestą, na kontakcie wapieni z nieprzepuszczalnymi, ilastymi osadami jury środkowej. W niedalekim Rachwalcu (1,5 km na wschód) źródła są wyjątkowo obfite. Podmywając stok kuesty i przesuwając się sukcesywnie za nim, w górę biegu wody, wyżłobiły z czasem głęboką dolinkę, wciętą poprzecznie w krawędź progu.  Obfitość wód wypływających z Rachwalca dała początek położonym poniżej licznym stawom rybnym Jaworznika – miejscowości, która słynie ze hodowli karpi, amurów i pstrągów. 

Spod kuesty wybijają także inne źródła na terenie gminy m.in. źródło leśniowskie, Źródło Spod Brzozy - uznane za pomnik przyrody nieożywionej, wypływ położony jest na wysokości około 340 m n.p.m., woda źródlana odpływa meandrującą strugą w kierunku Żarek, gdzie łączy się z wodami z innego źródła wypływającego w Żarkach: słynnego źródła w Leśniowie. Od tego miejsca potok nosi nazwę Leśniówka (prawobrzeżny dopływ Warty w dorzeczu Odry).

Ciekawym źródłem jest to w Zaborzu usytuowane pod wysokim piaszczystym wałem wydmowym. Woda odpływa szeroką strugą, która została uregulowana, a poniżej drogi Zaborze-Biskupice wybudowany został zbiornik rekreacyjny „Zaborze”. Wypływ jest okresowy i wykazuje bardzo dużą zmienność wydajności oraz zaniki wypływu trawjące nawet kilka lat.

Elementem charakterystycznym są wapienie jurajskie i leżące na nich piaski eksploatowane w wielu niedużych wyrobiskach tzw. kamionki znajdują się na obrzeżach wsi m.in. w Jaroszowie. Wśród kamieni tu pozyskiwanych występują w bardzo dużych ilościach amonity, najczęściej w formie skamieniałych muszli. Mieszkańcy mają plan uruchomienia Jurajskiego Ogrodu Edukacyjnego. 

Jurajskie kamienie powszechnie wykorzystuje się w architekturze i budownictwie. Od wieków z białego budulca wnosiło się domy, kościółki, czy zabytkowy stodoły przy ul. Ofiar Katynia w Żarkach.
Ciekawostką jest, iż wokół Suliszowic rozciąga się tzw. skalista "pustynia" , czyli odsłonięty teren usiany formami skalnymi o przeróżnych kształtach, z okolic których roztaczają się malownicze widoki na całą okolicę. Między Suliszowicami i Siedlcem na zachód od niebieskiego Szlaku Warowni Jurajskich wznosi się skała Turkawka - skała z oknem skalnym i "jaskinią skarbów".