Żarki słyną z najlepiej zachowanych judaików w Jurze Krakowsko-Częstochowskiej. Jest to jedyne miasto w północnej części województwa śląskiego z zachowaną dawną synagogą, kirkutem liczącym ponad 1100 macew oraz charakterystycznym układem urbanistycznym w centrum, które kiedyś było zamieszkane przez ludność pochodzenia żydowskiego.

W Żarkach częstym gościem jest Eli Zborowski, przewodniczący American and International Societies for Yad Vashem. Zborowski to żarczanin, obecnie mieszkający w Nowym Jorku, który przetrwał okupację za sprawą polskich rodzin Płaczków z Żarek i Kołaczów z Bobolic, które uratowały jego i jego rodzinę przed śmiercią.  Płaczkowie z Żarek są pierwszą rodziną z Żarek, która w 1978 r. otrzymała Medal Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata. W 2007 roku medal za uratowanie Żydów otrzymali potomkowie Janiny i Jana Supernaków z Żarek.                    

W 2005 roku w centrum miasta wyznaczono Szlak Kultury Żydowskiej, na który składa się siedem przystanków w polskiej i angielskiej wersji językowej oraz strzałki kierunkowe, które wyznaczają kierunek wędrówki. Pierwszy przystanek przy ul. Koziegłowskiej w Żarkach (parking naprzeciw Karczmy Wiejskiej). Przejście trasy zajmuje około 1,5 h. Po drodze można zobaczyć uroczo położony i najlepiej zachowany w regionie kirkut, dawną synagogę z pierwotnym układem sal. Te zabytki robią wrażenie, podobnie, jak spacer wąskimi uliczkami obok zachowanych żydowskich domów. W Żarkach odczuwa się atmosferę miasta sprzed półwiecza, kiedy było tu więcej mieszkańców pochodzenia żydowskiego, niż polskiego. Powodem do dumy jest fakt pokojowego współistnienia narodów i religii.

Żarki były od XVII wieku małym, ale wielonarodowym miastem, w którym splatały się dzieje i losy Polaków oraz mieszkańców pochodzenia niemieckiego, rosyjskiego, ale przede wszystkim żydowskiego. Świadczą o tym m.in. wielojęzyczne nagrobki na tutejszych cmentarzach. Jeszcze dzisiaj niektórzy określają Żarki mianem "żydowskie". Od co najmniej XVII w. Żarki stanowiły miejsce żydowskiego osadnictwa. Z czasem wyznawcy judaizmu zorganizowali, za zgodą właściciela miasta, własny samorząd. Tutejsi Żydzi trudnili się handlem, rzemiosłem, finansami, przyczynili się do XIX-wiecznego uprzemysłowienia Żarek, współtworzyli elitę miasta, uczestniczyli także np. w walkach powstańczych i Września 1939 r. Przed II wojną światową w Żarkach żyło ok. 600 rodzin żydowskich, a ich członkowie mieli własne, ale i wspólne z chrześcijanami, organizacje i instytucje - oświatowo-kulturalne, sportowe, społeczno-polityczne. Wszystko to przerwały okupacja i Holokaust, pozostały jednak cenne ślady i pamięć.