Grupa Częstochowska PERUN poszukuje śladów bitwy w okolicach Jaworznika z czasów Powstania Styczniowego. Miejsce walk nie zostało do tej pory zlokalizowane w terenie.

- Jesteśmy grupą miłośników historii. Połączyła nas wspólna pasja do poszukiwań i odkrywania tego co nieznane i zapomniane, a następnie promowanie i popularyzacja odkrytej historii. Od ponad czterech lat działamy na terenie województwa śląskiego – informują członkowie Grupy Częstochowskiej PERUN. – W pobliżu Jaworznika bitwa odbyła się w dniu 24.04.1863r., ale informacje o niej są fragmentaryczne.

Na podstawie przeprowadzonej kwerendy źródłowej grupa określiła prawdopodobne miejsce rozbicia obozu powstańców styczniowych dowodzonych przez Anastazego Mossakowskiego. W skład oddziału wchodziły dwie kompanię strzelców, kompania kosynierów, pluton jazdy i saperów, czyli łącznie ok. 250 osób. Oddział powstańczy został zaskoczony przez wojska carskie dowodzone przez płk. Alenicza w skład których wchodziły trzy roty piechoty z garnizonu częstochowskiego, czyli około 600 osób. Bitwa zakończyła się przebiciem części oddziału powstańczego w kierunku Myszkowa, straty po obu stronach były duże. Wśród Polaków było około 30 osób zabitych, po stronie Rosjan około 62 osób zabitych i rannych.

- Poszukiwanie śladów bitwy pod Jaworznikiem to również sposób na ocalenie historycznych przedmiotów przed ich zniszczeniem z powodu uprawy roli, kwaśnych deszczy, czy też realizacją innych inwestycji – dodają członkowie Grupy Częstochowskiej PERUN. - Dobrym miejscem na eksponowanie lokalnej historii jest regionalne muzeum bądź izba pamięci, w której powinna być eksponowana i popularyzowana lokalna przeszłość. Wszystkie przedmioty historyczne wydobyte podczas poszukiwań przekazujemy do miejsc, w których eksponowana jest lokalna historia, oczywiście na podstawie decyzji konserwatora zabytków.

Do chwili obecnej udało się dzięki wysiłkowi Grupy Częstochowskiej PERUN odnaleźć kilka znaczących artefaktów potwierdzających duże nawarstwienia kulturowe, jak również burzliwą przeszłość terenu na którym prowadzone są poszukiwania.

Jednym z ciekawszych artefaktów jest pieczęć „ZARKI”, która prawdopodobnie była użytkowana podczas okupacji niemieckiej. Dzięki wytężonej pracy poszukiwawczej w miejscu starego browaru w Jaworzniku odkryto żetony, które służyły jako lokalny pieniądz zastępczy. Takie żetony można łączyć z określonym miejscem i czasem tj. rozkwitem jaworznickiego browaru, który znany był w całym kraju z produkcji piwa bawarskiego.

- Poszukiwania wciąż trwają i mamy nadzieję na kolejne odkrycia, a przede wszystkim, że zlokalizujemy miejsce bitwy oraz rozbicia obozu powstańczego – mówią członkowie Grupy Częstochowskiej PERUN.

Zdjęcia i tekst: Daniel Mader